Uit huis gezet vanwege scheefwonen: mag dat?

Kun je echt uit huis gezet worden vanwege scheefwonen? Het is een vraag die steeds vaker speelt nu woningcorporaties strenger toezien op passend gebruik van sociale huurwoningen. Scheefwonen betekent dat een huurder in een sociale huurwoning woont terwijl zijn of haar inkomen eigenlijk te hoog is voor deze categorie. Maar mag een verhuurder of woningcorporatie dan zomaar ontruimen, en welke regels gelden er in 2025?

Wat is scheefwonen precies?

Scheefwonen ontstaat wanneer iemand in een sociale huurwoning woont, maar ondertussen een inkomen heeft dat boven de vastgestelde inkomensgrenzen ligt. Sociale huur is bedoeld voor mensen met een lager inkomen, en bij scheefwonen komt er dus minder ruimte vrij voor huishoudens die echt afhankelijk zijn van deze woningen. Het is daarom een actueel en gevoelig thema in de Nederlandse woningmarkt.

Regels rondom sociale huur en scheefwonen

De overheid bepaalt jaarlijks de grenzen voor sociale huur. In 2025 ligt de grens bij een maandhuur van maximaal €879,66. Huurders met een te hoog inkomen kunnen te maken krijgen met inkomensafhankelijke huurverhogingen. Dit betekent dat de huurprijs stapsgewijs stijgt, zodat scheefwoners minder profiteren van de lage sociale huurprijzen. Uit huis zetten mag echter niet zomaar; er gelden strikte regels.

Mag je uit huis gezet worden vanwege scheefwonen?

De vraag of je uit huis gezet mag worden vanwege scheefwonen is juridisch complex. In de meeste gevallen is het antwoord: nee, niet direct. Woningcorporaties mogen niet zomaar een huurovereenkomst beëindigen omdat een huurder meer verdient. Wel mogen ze de huurprijs verhogen of aandringen op doorstroming naar een woning in de vrije sector. Alleen in uitzonderlijke situaties – bijvoorbeeld fraude bij het aanvragen van de woning – kan ontruiming volgen.

Inkomensafhankelijke huurverhoging

Een veelgebruikt instrument tegen scheefwonen is de inkomensafhankelijke huurverhoging. Hierbij stijgt de huur fors zodra je inkomen boven een bepaalde grens komt. Voor veel huurders is dit een prikkel om te verhuizen naar een koopwoning of vrije sector huur. Toch kiezen sommige bewoners ervoor te blijven, omdat de huur ondanks de verhoging vaak nog steeds lager is dan in de vrije sector.

Woningcorporaties en doorstroming

Woningcorporaties hebben de taak om sociale huurwoningen beschikbaar te houden voor huishoudens met een lager inkomen. Daarom stimuleren ze doorstroming. Dit kan door huurders alternatieven aan te bieden, zoals een middenhuurwoning of een kleiner appartement. Maar dwingen tot verhuizing kan meestal niet, tenzij er sprake is van fraude of contractbreuk.

Wanneer kan uitzetting wel plaatsvinden?

Er zijn situaties waarin huurders wel degelijk uit huis gezet kunnen worden vanwege scheefwonen of aanverwante omstandigheden:

• Fraude: als blijkt dat er bewust verkeerde inkomensgegevens zijn opgegeven.

• Woonfraude: bijvoorbeeld bij onderhuur of niet-bewoning.

• Contractbreuk: als een huurder zich niet aan de voorwaarden houdt.

In die gevallen kan de rechter besluiten dat de huurovereenkomst wordt beëindigd.

Gevolgen voor huurders

Voor huurders die te maken krijgen met scheefwonen, kan dit financiële en praktische gevolgen hebben. Een inkomensafhankelijke huurverhoging kan de maandlasten flink verhogen. Daarnaast ervaren huurders vaak druk vanuit de woningcorporatie om door te stromen. Dit kan leiden tot onzekerheid en de noodzaak om opnieuw actief op zoek te gaan naar een woning.

Standpunt van de overheid

De overheid wil met strengere regels voor scheefwonen de doorstroming bevorderen en sociale huur beter beschikbaar maken. Door inkomensafhankelijke huurverhogingen en strengere controles wordt scheefwonen ontmoedigd. Toch zijn er ook kritische geluiden. Sommige huurders vinden dat ze onterecht onder druk worden gezet, zeker als ze jarenlang netjes hebben betaald en gewoond.

Alternatieven voor scheefwoners

Voor scheefwoners zijn er vaak alternatieven:

• Vrije sector huurwoningen: hoewel duurder, bieden ze meer vrijheid en minder inkomensrestricties.

• Koopwoningen: met een hoger inkomen is de kans groter dat een hypotheek haalbaar is.

• Middenhuur: steeds vaker worden er woningen in dit segment gebouwd, speciaal bedoeld voor huishoudens die te veel verdienen voor sociale huur maar te weinig voor dure huur of koop.

Tips voor huurders die twijfelen

Heb je het idee dat je scheefwoont? Dan is het slim om voorbereid te zijn:

1. Controleer jaarlijks of je inkomen nog binnen de grenzen van sociale huur valt.

2. Houd rekening met inkomensafhankelijke huurverhogingen in je budget.

3. Overweeg alternatieven, zoals koop of vrije sector huur.

4. Neem contact op met je woningcorporatie om je situatie te bespreken.

Uit huis gezet vanwege scheefwonen mag niet zomaar

Hoewel het spannend kan zijn, geldt dat je niet zomaar uit huis gezet wordt vanwege scheefwonen. Wel kunnen woningcorporaties druk uitoefenen door huurverhogingen of doorstromingsgesprekken. Alleen in gevallen van fraude of contractbreuk kan een rechter besluiten tot ontruiming. Voor huurders is het daarom belangrijk om hun rechten en plichten te kennen, zodat ze niet onnodig in de problemen komen.