Overgangsrecht hypotheek: wat moet je weten?

Het overgangsrecht hypotheek is een belangrijk onderwerp voor huiseigenaren die al voor 2013 een hypotheek hebben afgesloten. Sinds dat jaar gelden er strengere regels voor de hypotheekrenteaftrek en de manier waarop een hypotheek moet worden afgelost. Dankzij het overgangsrecht behouden veel mensen hun oude rechten, maar de regels zijn niet altijd even duidelijk. In dit artikel lees je wat het overgangsrecht inhoudt, voor wie het geldt en welke situaties extra aandacht vragen.

Wat houdt het overgangsrecht hypotheek precies in?

Het overgangsrecht hypotheek is ingevoerd toen de overheid in 2013 nieuwe hypotheekregels instelde. Sindsdien komt alleen een annuïteiten- of lineaire hypotheek nog in aanmerking voor hypotheekrenteaftrek. Voor huiseigenaren die al vóór 1 januari 2013 een aflossingsvrije hypotheek of spaarhypotheek hadden, geldt het overgangsrecht. Dit betekent dat zij hun bestaande hypotheekvorm konden behouden en toch recht houden op hypotheekrenteaftrek.

Voor wie geldt het overgangsrecht hypotheek?

Het overgangsrecht hypotheek geldt uitsluitend voor mensen die vóór 1 januari 2013 een hypotheek hebben afgesloten. Hierbij maakt het niet uit of dit een volledig aflossingsvrije hypotheek, een spaarhypotheek of een combinatie van beide was. Wel is het belangrijk dat de hypotheek sindsdien ononderbroken is doorgezet. Zodra iemand een nieuwe lening afsluit zonder de oude lening voort te zetten, kan het recht op de oude regeling vervallen.

Hypotheekrenteaftrek en overgangsrecht

Een van de belangrijkste voordelen van het overgangsrecht hypotheek is de behoud van hypotheekrenteaftrek. Mensen met een aflossingsvrije hypotheek van vóór 2013 mogen de rente nog steeds aftrekken van hun belastbaar inkomen. Dit kan duizenden euro’s per jaar schelen. Wie echter na 2013 een nieuwe hypotheek afsluit die niet annuïtair of lineair wordt afgelost, heeft geen recht meer op aftrek. Het overgangsrecht maakt dus een duidelijk onderscheid tussen bestaande en nieuwe hypotheken.

Overgangsrecht bij het oversluiten van je hypotheek

Veel huiseigenaren kiezen ervoor hun hypotheek over te sluiten om te profiteren van lagere rentes. Maar hoe werkt dat met het overgangsrecht hypotheek? Het goede nieuws is dat het overgangsrecht vaak behouden blijft, mits de bestaande lening volledig wordt meegenomen. Dit wordt ook wel fiscale voortzetting genoemd. Sluit je de oude hypotheek echter af en open je een geheel nieuwe lening, dan kan de renteaftrek gedeeltelijk of volledig vervallen.

Verhuizen en het overgangsrecht hypotheek

Ook bij een verhuizing speelt het overgangsrecht hypotheek een rol. Wanneer je een nieuwe woning koopt en je oude hypotheek meeneemt, blijft het recht op renteaftrek meestal behouden. Dit geldt vooral als je de lening overdraagt naar de nieuwe woning. Koop je echter een duurdere woning en heb je extra hypotheek nodig, dan geldt het overgangsrecht alleen voor het bestaande deel. Het nieuwe bedrag moet voldoen aan de regels van na 2013.

Overgangsrecht en aflossingsvrije hypotheken

Veel Nederlanders hebben vóór 2013 gekozen voor een (deels) aflossingsvrije hypotheek. Dankzij het overgangsrecht hypotheek mogen zij deze lening behouden en profiteren van renteaftrek. Toch is het belangrijk om goed vooruit te kijken. Na 30 jaar vervalt de renteaftrek automatisch, ook voor oude hypotheken. Daarnaast lopen huiseigenaren met een aflossingsvrije lening het risico dat zij aan het einde van de looptijd nog een groot bedrag moeten terugbetalen.

Voorbeelden van situaties met overgangsrecht hypotheek

Om het overgangsrecht hypotheek beter te begrijpen, enkele voorbeelden:

• Voorbeeld 1: Jan heeft in 2010 een aflossingsvrije hypotheek afgesloten. In 2020 sluit hij deze over naar een nieuwe bank, maar behoudt exact dezelfde lening. Het overgangsrecht blijft geldig.

• Voorbeeld 2: Petra koopt in 2015 een nieuw huis en neemt haar oude spaarhypotheek mee. Het overgangsrecht geldt voor dit deel, maar het extra bedrag voor haar nieuwe woning moet annuïtair worden afgelost.

• Voorbeeld 3: Tom lost in 2018 zijn oude lening volledig af en sluit een geheel nieuwe hypotheek. Het overgangsrecht vervalt, waardoor hij geen renteaftrek meer krijgt bij een aflossingsvrije constructie.

Wat betekent het overgangsrecht voor starters?

Voor starters op de woningmarkt is het overgangsrecht hypotheek niet meer van toepassing. Zij moeten altijd een lineaire of annuïteitenhypotheek afsluiten om in aanmerking te komen voor renteaftrek. Dit zorgt voor meer zekerheid dat de lening daadwerkelijk wordt afgelost, maar geeft minder vrijheid dan de oude hypotheekvormen. Starters kunnen dus niet profiteren van het overgangsrecht, hoe gunstig dat ook lijkt.

Toekomst van het overgangsrecht hypotheek

De vraag is hoe lang het overgangsrecht hypotheek nog blijft bestaan. Omdat de regeling alleen geldt voor hypotheken van vóór 2013, zal het aantal mensen dat er gebruik van maakt steeds kleiner worden. Naarmate meer leningen aflopen of worden overgesloten zonder fiscale voortzetting, verdwijnen de oude rechten vanzelf. De overheid heeft dus geen aparte einddatum ingesteld, maar op termijn verdwijnt het overgangsrecht vanzelf uit de praktijk.

Tips voor huiseigenaren met overgangsrecht hypotheek

Heb jij een hypotheek die onder het overgangsrecht valt? Dan is het verstandig om:

• Regelmatig te berekenen of oversluiten voordelig kan zijn.

• Bij een verhuizing goed te kijken welk deel onder de oude regeling blijft vallen.

• Te letten op de resterende looptijd van de renteaftrek.

• Financieel vooruit te plannen voor het moment dat de renteaftrek vervalt.

Door goed geïnformeerd te blijven, voorkom je verrassingen en kun je optimaal gebruikmaken van de voordelen die het overgangsrecht biedt.